Groot Aalsmeers Dictee

Dubbelslag voor Janine van der Sluis tijdens 7^e editie GAD

Met 45 deelnemers kende het Groot Aalsmeers Dictee op vrijdag 28 oktober een maximale bezetting. De zevende editie van het evenement voor taalliefhebbers werd een dubbelslag voor Janine van der Sluis, die voor het eerst deelnam.

Al in de eerste zin kondigde dicteeschrijver Ronald Ganzeboom aan wat de deelnemers konden verwachten: een met ‘kunst- en vliegwerk’ in elkaar geflanst ‘allegaartje’ van ‘nagebauwde’ (met au) woorden, ‘die alleen door specialistische rabauwen graag herkauwd worden’. Toch zat er wel degelijk lijn in het verhaal, zij het met een groot aantal taalkundige obstakels. Van ‘Tsjetsjeense guerrillastrijders’ tot ‘pastinaak met aioli’ en van ‘taekwondo’ tot ‘achenebbisj’; het bezorgde de aanwezigen heel wat hoofdbrekens.

Voor het eerst was gekozen voor een invuldictee, wat inhield dat de deelnemers niet de volledige tekst maar alleen de moeilijke woorden hoefden te schrijven. Dat voorkwam een lamme hand, al was de uitdaging er niet minder om. Is ‘klip-en-klare’ nou mét of zonder streepjes? Krijgt ‘hawaïhemd’ een hoofdletter? En hoe schrijf je ‘watjekouw’ of ‘parafonie’? Oud-burgemeester Joost Hoffscholte toonde zich een bekwaam voordrager en sprak ook de moeilijkste woorden vlekkeloos uit.

De deelnemers in de categorie liefhebbers maakten gemiddeld 30 fout in de circa 80 woorden. Dat winnares Janine van der Sluis, in het dagelijks leven secretarieel medewerkster, slechts 12 fouten maakte, was dan ook een prestatie van formaat. Op een verdienstelijke tweede plaats eindigde de winnaar van vorig jaar, Koen Beentjes, met 18 fout. Derde werd Joukje Gratama met 20 fout.

In de teamwedstrijd ging de overwinning evenals vorig jaar naar het team Vanderwal & Joosten, bestaande uit de collega’s Paulien Walch en Janine van der Sluis, aangevuld met Ines van der Boon. Tweede werd het team De 3 G’s (Jikkemine en Frank Garnier, Anne-Marie Gruter) en derde het team Philippa (Berry, Ellen en Jolijn Philippa). Tot slot was er een spannende ontknoping bij de specialisten. In deze categorie werd gestreden door 14 dicteenomaden die het land afreizen voor hun specialiteit. Pieter van Diepen uit Leiden en Rien Wisse uit Breda maakten allebei 5 fouten. In de benodigde shoot-out schreef Wisse het woord ‘wiiën’ zonder trema, waardoor Van Diepen zich voor de vierde keer in zes deelnames tot winnaar mocht kronen in Aalsmeer. Rein Leentfaar uit Breskens werd derde met zes fout.

Stichting
De 7^e editie voltrok zich wederom in de sfeervolle ambiance van Het Wapen van Aalsmeer, waar de deelnemers na het dictee een heerlijk buffet kregen voorgeschoteld. Tijdens de avond maakte Constantijn Hoffscholte van het organiserende Boekhuis bekend dat voor het evenement een stichting wordt opgericht: de Stichting Groot Aalsmeers Dictee. Deze zal de organisatie voortaan ter hand nemen. Voorzitter wordt Annemarie Braakman, penningmeester Joke van der Zee en Hoffscholte wordt zelf secretaris.

Tekst GAD 2016: "Eigentijds ouwehoeren"

1. Al hebt u een allriskverzekering, weest gewaarschuwd: deze met 

kunst- en vliegwerk in elkaar geflanste quatsch is weer een allegaartje van nagebauwde woorden die alleen door specialistische rabauwen graag herkauwd worden.

2. Het was vorig jaar op deze avond dat de malicieuze motieven van een sjofel geklede sjeik ertoe leidden dat contraterrorismetraining en ultranationalisme thans hoogtij vieren: procedés om sjiieten, wahabieten of mogelijk zelfs Tsjetsjeense guerrillastrijders  te delegitimeren zijn bijkans gemeengoed geworden.

3. In vroeger tijden was dat wel anders. Indertijd zaten de defaitisten in hun premie A-woningen pastinaak met aioli te eten, terwijl hun yorkshireterriërs er waren om vreemde kostgangers, turkologen en trashmetalliefhebbers (of: thrashmetalliefhebbers) buiten de deur te houden.

4. Heden ten dage scanderen deze vieve burgers na het verorberen van een brijige stamppot omineuze leuzen tegen vreemdelingen die rode- noch wittewijnliefhebbers zijn. Of ze leren taekwondo om waratje zelf ongure types een watjekouw te kunnen geven.

5. Ach, achenebbisj is het: ze kunnen geen kleinerdanteken van een i-grec onderscheiden en struikelen over klip-en-klare woorden als gitaarriffje, dobermannpincher, Tweede Kamerlid en hawaïhemd. Gepiercete, getatoeëerde kopiisten zijn het, deze janklaassens van de samenleving!

6. We zwijgen maar over hun heimelijke seksuele escapadetjes, waarin jasje-dasje wordt verruild voor kanten jarretels (of: jaretelles), negligeetjes en gecapitonneerde behaatjes (of bh’tjes). Hiermee weten de pseudopornoacteurs wel raad, maar het coïteren eindigt vaker in autofellatio dan de lascieve viezeriken lief is.

7. Als in deze wereld de ideologie van het positivisme dientengevolge verwordt tot het adhortatief “Laat u niet vergeten”, dan is het sciëntisme van de verlichting helaas voor niets geweest. Dat ware een boud gevolg, alsof een pfeifferpatiënt ook nog de ziekte van Crohn krijgt.

8. Ja, deze vroegeenentwintigste-eeuwse maatschappij is een gemêleerde augiasstal en het pluche van de zetels in de Staten-Generaal is nu in figuurlijke zin kokendheet. In maart 2017 zullen de sociaaldemocraten en VVD’ers van de rood-blauwe coalitie dan ook op zoek moeten naar nieuwe melkertbanen.

9. Gelukkig wordt u, schrijver van dit dictee, niet geleewiekt: in de daaropvolgende herfst is er eenvoudigweg weer een Groot Aalsmeers Dictee, de rorschachtest van taalvirtuozen die hier-en-nu ook uw pakkie-an is.

10. Dus luistert u volgend jaar weer naar de sonore stem van de oud-burgemeester, die zonder parafonie deze tekst vol paragogische woord- en zinsconstructies ook vandaag weer vakkundig heeft gedebiteerd. Dan wordt u zonder meer als contemporaine dicteetijger geparaisseerd. Tot dan!

11. <alleen voor specialisten>

Een rot zwijnen at verbena uit een Malagassische lochting en een chaperon kocht net een sjaal van chambray of van chintz, toen in het Riagg-centrum de neofiet zich het apelazarus schrok omdat nota bene de ampèremeter cyanide in het alveolaire cyclotronnetje had gediagnosticeerd op het moment dat hij deduceerde dat de ampersand het sjibbolet van dicteetijgers is. Mooi geohaad, vindt u ook niet?

Groot Aalsmeers Dictee 2014 

Bijna vijftig deelnemers gingen vrijdag 31 oktober de uitdaging aan om de vijfde editie van het Groot Aalsmeers Dictee zo goed mogelijk te maken. Aan het einde van een inspannende en zeer gezellige avond werden Ronald Ganzeboom, Huib Boogert en Team JOB tot winnaars gekroond.

De eerste lustrumeditie van het Groot Aalsmeers Dictee was geen ‘sinecure’, om maar eens een moeilijk woord uit de ruim driehonderd woorden tellende tekst aan te halen. Hoewel er bij sommige deelnemers sprake was van lichte ‘stresssituaties’, brachten de meeste het er prima van af. Dat gold zeker voor Ronald Ganzeboom uit Aalsmeer-Oost, die twee jaar geleden al eens als tweede eindigde. In de categorie liefhebbers maakte hij nu van 37 deelnemers de minste fouten: slechts negen. Op de tweede plaats eindigde Miekje Hoffscholte (11 fout) en derde werd Mariska de Graaf (12 fout).

Dicteeschrijfster Annemarie Braakman, zelf tweevoudig winnares, trakteerde de aanwezigen op een tekst met als thema ‘Vreemde veranderingen’. Woorden als ‘fluorescerend’, ‘goudenmedaillewinnaar’ en ‘gemillimeterde’ deden bij menigeen de hersens kraken, terwijl ook een begrip als ‘spic en span’ (mét c, maar zonder streepjes) de nodige verwarring bracht. Ook de tien aanwezige dicteespecialisten, mannen en vrouwen die het land afreizen om hun passie te beoefenen, konden de tekst waarderen. In deze categorie won journalist Huib Boogert uit Goes. Hij maakte slechts één fout: ‘Golf van Biscaje’ waar het volgens het Groene Boekje ‘Biskaje’ moet zijn. Andere specialisten kwamen uit onder meer Ermelo, Breskens en Harderwijk. 

Teamwedstrijd

De derde categorie waarin werd gestreden was die van de teams. Titelverdediger CDA Aalsmeer eindigde ditmaal op de derde plaats. De strijd om de overwinning ging tussen de deelnemers van Oud-Aalsmeer en Team JOB van de Doopsgezinde Gemeente. Doordat deze teams precies gelijk eindigden, moest een shoot-out de beslissing forceren. Daarin maakte Team JOB, bestaande uit Mariska de Graaf, Marnel de Haan en Ageeth Vieveen, de minste fouten, zodat zij de beker mee naar huis mocht nemen.

Het dictee werd voor de vijfde maal op rij georganiseerd door Boekhuis Aalsmeer en voorgedragen door oud-burgemeester Joost Hoffscholte. Plaats van handeling was restaurant ’t Wapen van Aalsmeer. Terwijl de nakijkploeg hard werkte om alle dictees te beoordelen, konden de deelnemers van een origineel stampottenbuffet gebruikmaken. Zo voltrok het Groot Aalsmeers Dictee 2014 zich in een opperbeste stemming. 

Tekst dictee 2014: Vreemde veranderingen

1. Verandering is in al haar facetten een rijkgeschakeerd begrip: zij kan geleidelijk ontstaan door minuscule aanpassingen die er bij tijd en wijle insluipen, maar zij kan ook rigoureus zijn en à la minute ontstaan.                      

2. Een nieuwe woon- of werkomgeving is meestal enerverend en soms een ondoordachte keuze: zie de quasi-intellectueel die tot over zijn oren verliefd wordt en met zijn maȋtresse halsoverkop naar Guinee-Bissau vertrekt.                        

3. Uniek is de intrigerende roeping van de West-Friese arts-assistent die zijn werkgebied verlegt van een academisch ziekenhuis in de Pyreneeën naar Sierra Leone om aldaar een panacee te ontwikkelen voor ebolapatiënten.

4. Veranderingen kunnen daarentegen ook worden opgelegd van buitenaf en zodoende voor stresssituaties zorgen: denk aan een acute evacuatie als gevolg van excessief natuurgeweld of na de ontsnapping van een grizzlybeer in de dierentuin.

5. Onfortuinlijk kan verandering ook zijn: zoals voor de presentator die vlak voor de liveshow zijn coiffeur vroeg om een coupe soleil, maar fluorescerend oranje haar kreeg toen de kleurstof en de waterstofperoxide bleken te zijn verwisseld bij wijze van eenaprilgrap.   

6. Inspirerend is het bizarre levensverhaal van de atleet die zijn hardloopcarrière abrupt moest beëindigen na een dwarslaesie, maar daarna goudenmedaillewinnaar werd bij het rolstoeldansen in De Kwakel. 

7. En wat te denken van de gemillimeterde luitenant-ter-zee die na een akkefietje stante pede zijn congé kreeg en vervolgens besloot zijn rentree te maken op een majesteitelijk cruiseschip in de Golf van Biskaje?

(akkevietje is ook goed)

8. Jaloersmakend zijn de chronische koukleumen, ook wel overwinteraars genaamd, die na tweede kerstdag een lastminuteaanbieding naar Andalusië boeken om daar maandenlang te bivakkeren in fuchsiaroze villa’s, geflankeerd door bloeiende bougainvilles.

9. Dichter bij huis is er verandering door de herinrichting van de Zijdstraat met achtentwintighonderd vierkante meter meer winkelruimte en vierendertig nieuwe appartementen die spic en span zijn: een nieuwbouwproject waarin het authentieke Boekhuis mooi geïntegreerd is.

10. Dicteeschrijven is geen sinecure en na deze mogelijk zenuwslopende queeste, waarin uw talenkennis en schrijfvaardigheid werden beproefd, sluit ik af met het credo: “oost west, thuis best”.

(oost is ook goed)

EXTRA ZIN: 

Tijdens de biënnale voor haute couture in Genève liep de schoenenfetisjist op flatteuze brogues, maar moest door een EHBO’er opgevangen worden in een amorfe bedoeïenentent toen hij onderuitging op de catwalk.

Tekst dictee 2013: Nieuw leven in Aalsmeer

1. Nadat de X- en Y-chromosomen een rituele paringsdans hadden uitgevoerd, realiseerde het pasgetrouwde stel zich enigszins beduusd dat het ongelooflijke was gebeurd: haar eicel en zijn spermatozoïde waren samengesmolten tot een embryo.

2. De dienstdoende gynaecoloog onderzocht de moeder in spe, terwijl de aanstaande vader gebiologeerd naar het echoapparaat keek en zich afvroeg of de 3D-visualisatie een eeneiige of een twee-eiige tweeling verbeeldde.

3. Met een e-boek onder handbereik, deed zij zich dagelijks tegoed aan dubbelzoute drop, karamelvla en Edammer kaas, terwijl de foetussen meegenoten via de placenta en vast wenden aan het onophoudelijke geblaf van de chihuahua’s.

[e-book is ook goed, staat beide in het groene boekje en aan de uitspraak hoor je geen verschil]

4. Een bevalling wordt weleens vergeleken met een marathon, maar deze aanstaande moeder voelde zich op het moment suprême topfit in haar niemendalletje, terwijl ze met behulp van haar eega de weeën opving en luisterde naar de bakerpraatjes van de vroedvrouw.

5. Na hun vroeggeboorte onderzocht de bevallige assistente de kersverse baby’tjes minutieus en constateerde dat ze noch klompvoetjes hadden, noch het syndroom van Down, maar wel in de couveuse thuishoorden.

6. Difterie, tetanus en polio waren in vroeger tijden vervelende aandoeningen, maar heden ten dage worden pasgeborenen daartegen ingeënt op het alom bejubelde consultatiebureau aan de 1e J.C. Mensinglaan.  [Eerste J.C. Mensinglaan wordt ook goed gerekend]

7. De apetrotse vader spoedde zich naar de ambtenaar van de burgerlijke stand toen de  Kudelstaartse kraamhulp de kleine jongetjes op de commode insmeerde met calendulazalf, ter verlichting van hun babyeczeem.

8. Terwijl de jonge papa twee flessen hypoallergene melk bereidde voor de baby’s bedacht hij dat hij zich voorlopig nog niet druk hoeft te maken over puberteitsperikelen of Cito-toetsen.  [pappa wordt ook goed gerekend]

9. Eerst maar eens werken aan de vader-zoonrelatie en zich terdege voorbereiden op slapeloze nachten, met een seksloze periode tot gevolg, of toch vooral genieten van de beschuit met blauwe muisjes en de kandeel, die rijkelijk vloeit in deze dagen?

10. Pluchen knuffelbeertjes en denimbroekjes zijn de meest populaire kraamcadeautjes, evenals voorleesboekjes, die van pas komen als de pedagogisch medewerksters op de crèche later ontdekken dat een van de dreumesen de dyslexie van zijn oudtante heeft geërfd. [denim broekjes is ook goed, het betekenisverschil is klein]

Totaal  circa 330 woorden

EXTRA ZIN:

De Curaçaoënaar kijkt vanuit zijn pied-à-terre dedaigneus naar de hem omringende eenoudergezinnen, waarin een achtste deel van de buurtkinderen opgroeit, terwijl hij foeyonghai met bitter lemon bestelt bij de afhaalchinees en zich gelukkig prijst dat hij tot de babyboomgeneratie behoort.

Dictee 2012: Culinair Aalsmeer

1. Na twee keer met verve een ingenieus dictee te hebben geschreven voor hobbyisten en van heinde en verre gekomen specialisten, organiseerde de door een writer’s block geteisterde boekhandeleigenaar ook dit jaar onder niet-aflatende belangstelling het Groot Aalsmeers Dictee maar besteedde hij het schrijfwerk uit.

2. Omdat het naastgelegen Holland Huys inmiddels is gesloten en zelfs gesloopt, beschrijf ik u voor een welverdiend avondmaal hieronder graag twee imaginaire uitwijkmogelijkheden waar het goed toeven is voor taalfanatici als wij zijn.

(’t Holland Huys wordt ook goedgerekend.)

3. De chef-kok en de souschef van het Aalsmeerse driesterrenrestaurant in wording hebben een bourgondische inslag en maken ‘s lands beste bouillabaisse, al draaien zij hun hand ook niet om voor een rechttoe rechtaan dinertje met sliptongetjes of paling in ‘t groen.

4. In de keuken is het een kruip-door-sluip-door waar twee bijdehante ex-gedetineerde koks de scepter zwaaien en op een eenvoudig komfoor koosjere maaltijden in elkaar flansen terwijl aan de wand een beeltenis van Vrouwe Justitia prijkt.

5. De Aalsmeerse upper class kan hier terecht voor onder meer kangoeroevlees, eendenborst, sint-jakobsschelpen, kreeftenbisque en gesauteerde sperziebonen, door de stereotiepe gerant geserveerd op een porseleinen bord, waarna onder het toeziend oog van het gesoigneerde kwintet een pas de deux gedanst kan worden.

6. Plebejers daarentegen vinden dit maar aanstelleritis en kiezen liever voor pasta al dente met bolognesesaus, een salade met sjalotjes en balsamicoazijn of hachee met rodekool en daarna een berlinerbol of een tiramisu’tje in een achenebbisj ogende tent.

7. Met stip op nummer een staan overigens de nachochips met tzatziki en guacamole maar ook de dame blanche als dessert vindt gretig aftrek en de optredens alhier zijn ronduit spectaculair te noemen.

8. Het achtuurjournaal werd gehaald met het optreden van een dragqueen met afrokapsel en hoge aaibaarheidsfactor, die als ware aandachtstrekker fungeerde en met veel aplomb smeuïge anekdotes rondstrooide, onderwijl nippend aan een glas absint.

9. In de hoop dat u niet bent verdwaald in het wespennest dat dit vermaledijde dictee misschien voor u is geweest hier in het Wapen van Aalsmeer, spreek ik de wens uit dat dit evenement geen eendagsvlieg zal zijn maar een perpetuum mobile.

(Het Wapen van Aalsmeer en ’t Wapen van Aalsmeer worden ook goedgerekend)

Extra zin (telt alleen mee voor specialisten):

In het gebouw van de honderdjarige veiling FloraHolland, die na Koninklijk Besluit het predicaat Koninklijk mag voeren, kan tussen de hyacinten en de Hedera helix door geskatet worden als men uit de kantine appelbeignets van goudrenetten met rinse appelstroop wil halen. (predicaat koninklijk (met kleine letter) wordt ook goedgerekend)

Tekst Dictee 2011: Cultureel Aalsmeer

1. De cultuurhistorische rijkdom van Aalsmeer wordt nergens beter tentoongespreid dan op de Historische Tuin, waar onder meer Phalaenopsis en Kalanchoë te aanschouwen zijn.

2. De eerstesteenlegging van een nieuw galerietje in de Dorpsstraat liep jammer genoeg uit op een echec, doordat een Franssprekende genodigde zich openlijk beklaagde over het niveau van de bordeauxwijn.

3. De jaarlijkse gedichtendag was een succes vanjewelste, ondanks de aanwezigheid van een recalcitrante poëet, die zich met behulp van een transistorradiootje op gênante wijze manifesteerde als variétéartiest.

4. Van een illegaal fenomeen voor een handvol diehards heeft de Pramenrace zich ontwikkeld tot een ijkpunt in het jaar, waarbij vreemd uitgedoste en licht beschonken slimmeriken zich en plein public laten rondvaren door stoïcijnse schippers.

5. De hoogbejaarde bezoeker van het carnaval in Poelgilderdam manoeuvreerde zijn eigele rollator met mathematische precisie door de deinende menigte, om aan de langgerekte toog van het horeca-etablissement een gin-tonic en twee roseetjes te bestellen. 

6. Dankzij uitmuntende public relations en de lokale tamtam trok het gezamenlijke concert van Aalsmeers Harmonie, een bigband en twee Zuid-Afrikaanse xylofoonspelers maar liefst driehonderddrieëndertig enthousiaste geïnteresseerden naar het gemeentehuis.

7. De fatalistische acteur die in zijn absurdistische matineevoorstelling in het nieuwe theater naar hartenlust gebruikmaakte van een hartdefibrillator, kreeg van het euforische publiek een open doekje. 

8. De seizoensopening in cultureel café Bacchus werd verricht door een voluptueuze Costa Ricaanse zangeres, die, gekleed in een roze suède jurkje met ceintuur, verdacht veel weg had van een uit de kluiten gewassen barbiepop.

9. Het controversiële besluit om in plaats van eengezinswoningen een jeu-de-boulesbaan voor alzheimerpatiënten te creëren, verleidde de wethouder tot een spontane high five met zijn verbouwereerde collega.

10. Een ambitieuze doe-het-zelver uit Aalsmeer-Oost ontpopte zich tijdens de Kunstroute tot een flamboyante graffitikunstenaar, die zijn nieuwe imago kracht bijzette door het dragen van een zwart-witte harrypotterbril.